Swędząca skóra głowy to problem, który może mieć wiele przyczyn – od chwilowego przesuszenia lub podrażnienia skalpu, po poważniejsze schorzenia dermatologiczne. I chociaż na pierwszy rzut oka wydaje się to być błahym problemem, potrafi być wyjątkowo uciążliwe, wpływać na codzienny komfort i silnie oddziaływać na psychikę. Swędząca skóra głowy może dotknąć każdego – niezależnie od wieku, płci czy rodzaju włosów. Dlatego warto wiedzieć, skąd bierze się swędzenie skóry głowy, jak można je łagodzić naturalnymi metodami i kiedy konieczna jest konsultacja ze specjalistą.
Skąd się bierze swędząca skóra głowy?
Świąd skóry głowy to objaw, a nie choroba sama w sobie. Może mieć bardzo różne źródła, a ich prawidłowe rozpoznanie to klucz do skutecznego leczenia. Dlatego niezwykle ważna jest holistyczna pielęgnacja włosów, która uwzględnia nie tylko kosmetyki i produkty do stylizacji, ale również ogólną kondycję organizmu – fizyczną i psychiczną.
Do najczęstszych przyczyn świądu skóry głowy należą:
- choroby skóry głowy – np. łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, trądzik, grzybica.
- Łupież i łojotokowe zapalenie skóry – nadmierne namnażanie się drożdżaków Malassezia furfur powoduje łuszczenie naskórka, świąd oraz szybkie przetłuszczanie się włosów.
- Czynniki środowiskowe – suche powietrze, zmiany temperatur, zanieczyszczenia czy ekspozycja na silne słońce mogą wpływać na kondycję skóry głowy i zaburzać jej naturalną równowagę.
- Przesuszenie skóry głowy – niedostateczne nawilżenie prowadzi do podrażnienia, zaczerwienienia, świądu, uczucia ściągnięcia i pieczenia.
- Podrażnienia po kosmetykach – zbyt duża moc szamponu, agresywne detergenty i wysuszające składniki pianek, lakierów czy farb do włosów, mogą uczulać i uszkadzać barierę hydrolipidową skóry.
- Podrażnienia po chemicznych zabiegach fryzjerskich – np. po trwałej ondulacji, koloryzacji lub rozjaśnianiu.
- Zaburzenie równowagi mikrobiomu – naturalna flora bakteryjna skóry głowy tworzy barierę ochronną przed szkodliwymi patogenami, wpływa na pracę gruczołów łojowych, reguluje stany zapalne i chroni przed rozwojem chorób skóry głowy oraz przesuszeniem.
- Stres – napięcie emocjonalne często nasila objawy dermatologiczne, w tym także świąd.
- Zbyt częste mycie głowy silnym szamponem, tzw. “rypaczem” – prowadzi do degradacji naturalnej bariery skóry głowy. W codziennej pielęgnacji warto wybierać szampony i odżywki wolne od silnych detergentów (SLS, SLES) oraz alkoholi wysuszających (np. Alcohol Denat).
- Brak odpowiedniej ochrony podczas stylizacji z użyciem lokówki, suszarki czy prostownicy – gorące powietrze może wywoływać podrażnienia skórne. Kosmetyki termoochronne oraz produkty z filtrem UV powinny zabezpieczać nie tylko włosy, ale i skalp.
- Wewnętrzne choroby organizmu – np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy, niewydolność nerek, zakażenie wirusem HIV, zaburzenia metaboliczne, toczeń.
- Niedobory witamin, minerałów i kwasów tłuszczowych, które są niezbędne dla utrzymania organizmu w odpowiedniej kondycji.
Swędząca skóra głowy – domowe sposoby na łagodzenie dolegliwości
Naturalne metody mogą przynieść dużą ulgę, szczególnie w przypadkach, gdy swędzenie wynika z przesuszenia, lekkich podrażnień czy chwilowego zaburzenia równowagi skóry. Warto jednak pamiętać, że nie zastąpią one leczenia, jeśli przyczyną są poważniejsze schorzenia.
Ziołowe płukanki
Wystarczy zaparzyć łyżkę suszonych ziół (pojedynczych lub wymieszanych w równych proporcjach) w litrze wody, a następnie pozostawić pod przykryciem do wystudzenia. Letnim naparem spłucz głowę po myciu lub przelej ją do pojemnika z atomizerem i rozpylaj równomiernie na powierzchni skalpu. W przypadku świądu sprawdzą się w szczególności:
- rumianek – działa łagodząco i przeciwzapalnie, a także zmniejsza zaczerwienienie i przyspiesza regenerację naskórka.
- Nagietek lekarski – działa łagodząco, przeciwzapalnie i przeciwgrzybiczo, co pomaga w leczeniu podrażnień, przesuszenia, swędzenia i łupieżu.
- Pokrzywa – reguluje pracę gruczołów łojowych.
- Szałwia – ma właściwości antyseptyczne, dlatego sprawdza się przy przetłuszczającej i problematycznej skórze głowy.
- Krwawnik pospolity – łagodzi podrażnienia skóry, przyspiesza gojenie naskórka, działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie.
Oleje roślinne
Olejowanie to skuteczny sposób na wzmocnienie, odżywienie i odbudowę bariery ochronnej, a także ochronę przed nadmiernym odparowywaniem wilgoci. Żeby skutecznie olejować skalp wystarczy rozprowadzić olej opuszkami palców na powierzchni skóry głowy i pozostawić na minimum 30 minut przed myciem. Żeby zwiększyć działanie nawilżające możesz wcześniej zastosować podkład nawilżający, np. z aloesu, miodu lub żelu z siemienia lnianego.
Oleje roślinne, które warto wypróbować w przypadku problemów dermatologicznych to m.in.:
- olej jojoba – przypomina składem naturalne sebum, dlatego doskonale pielęgnuje skórę głowy i poprawia jej nawilżenie.
- Masło murumuru – bywa nazywane “roślinną lanoliną”, ponieważ pomaga przywrócić odpowiednie nawilżenie i elastyczność skóry.
- Olej makadamia – koi podrażnienia, łagodzi stany zapalne i chroni przed czynnikami środowiskowymi.
- Olej z pestek dyni – wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne i łagodzące podrażnienia. Reguluje mikrokrążenie w skórze głowy i pracę gruczołów łojowych, hamuje powstawanie łupieżu, przyspiesza regenerację podrażnień, uszczelnia naturalną barierę ochronną naskórka oraz chroni skórę głowy przed rozwojem bakterii i grzybów.
- Olej z pestek winogron – przyspiesza proces gojenia naskórka, łagodzi stany zapalne, zmniejsza trądzik i wzmacnia barierę ochronną skóry.
- Olej rozmarynowy – ma właściwości antyseptyczne, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, poprawia mikrokrążenie skalpu, reguluje pracę gruczołów łojowych i wspiera walkę z problemami dermatologicznymi skalpu.
- Olej rzepakowy – ma silne właściwości natłuszczające, odżywcze i kojące. Uzupełnia barierę hydrolipidową, pomaga łagodzić stany zapalne i podrażnienia, a także przyspiesza gojenie ran i uszkodzeń skóry.
- Olej z czarnuszki – wycisza stany zapalne, reguluje produkcję sebum i normalizuje pracę gruczołów łojowych.
- Olej sezamowy – łagodzi stany zapalne, wspiera regenerację naskórka i zapobiega alergiom oraz podrażnieniom skalpu. Zabezpiecza przed przesuszeniem i szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych, takich jak wiatr, mróz czy zanieczyszczenia.
Aloes
Aloes to jeden z największych sprzymierzeńców skóry głowy. Jest pełen składników odżywczych, skutecznie pielęgnuje naskórek i przyspiesza naturalne procesy gojenia. Żel aloesowy świetnie sprawdza się w przypadku problemów ze skórą głowy, ponieważ koi i intensywnie nawilża skórę. Można nakładać go punktowo na podrażnione miejsca albo stosować jako wcierkę w połączeniu z delikatnym masażem skóry głowy (uwaga: w przypadku podrażnień nie masuj skóry głowy paznokciami lub ostrymi masażerami, a jedynie opuszkami palców, stosując minimalny nacisk).
Owies
Owies ma właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające, łagodzące świąd, podrażnienia i zaczerwienienie skóry, kojące oraz nawilżające, dlatego często wykorzystuje się go w kosmetykach przeznaczonych do skóry wrażliwej. Regeneruje też barierę naskórkową i pomaga uzupełnić w niej poziom lipidów. Żeby przygotować maskę z owsa zalej garść płatków owsianych wrzącą wodą, poczekaj, aż się zaparzą, a następnie nałóż ostudzoną papkę na skórę głowy (możesz ją wcześniej zblendować i/lub połączyć z olejem, aloesem czy miodem).
Miód
Miód działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie i silnie nawilżająco, a dodatkowo jest pełen witamin i minerałów niezbędnych dla zdrowia skalpu. W połączeniu z jogurtem naturalnym lub aloesem tworzy odżywczą maseczkę, która koi podrażnioną skórę głowy i wspiera regenerację naskórka. Można go również dodać do domowych płukanek i wcierek.
Woda ryżowa
Zawiera witaminy z grupy B, minerały oraz antyoksydanty. Płukanie skóry głowy wodą ryżową pomaga łagodzić podrażnienia i przywrócić równowagę skalpu. Przygotujesz ją poprzez gotowanie lub moczenie ryżu w wodzie przez kilka godzin, a następnie odcedzenie i wykorzystanie płynu jako płukanki lub wcierki.
Ocet jabłkowy
Rozcieńczony z wodą (1:3) działa antybakteryjnie, przywraca naturalne pH skóry i zmniejsza swędzenie. Spłucz przygotowanym roztworem skórę głowy i pozostaw na kilka minut, a następnie dokładnie wypłucz wodą. Uwaga: nie stosuj na podrażniony lub poraniony naskórek, ponieważ wywoła to silne pieczenie.
Ogórek
Ogórek to naturalny składnik o silnych właściwościach chłodzących i nawilżających. Zmniejsza uczucie pieczenia i napięcia skóry. Miąższ zawiera dużo wody, witaminy C oraz minerały, które odświeżają i koją podrażnioną skórę. Starty lub zblendowany ogórek (albo sam sok) wmasuj w skórę głowy, pozostaw na ok. 10 minut, a następnie spłucz letnią wodą.
Zielona herbata
Jest bogata w polifenole i antyoksydanty, działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie. Napar z zielonej herbaty świetnie sprawdza się jako płukanka po myciu – wzmacnia cebulki włosów, reguluje wydzielanie sebum i łagodzi świąd skóry głowy. Dodatkowo wspiera ochronę przed wolnymi rodnikami, dzięki czemu poprawia ogólną kondycję skalpu oraz włosów.
Jogurt naturalny i kefir
Nie bez powodu nasze mamy i babcie nakładały je na spieczone latem plecy. Jogurt i kefir to źródła probiotyków, bakterii kwasu mlekowego, witamin z grupy B oraz białka, które wspierają równowagę mikroflory skóry. Pomagają wzmocnić naturalną barierę ochronną, przyspieszają regenerację naskórka, intensywnie nawilżają, koją podrażnienia, zmniejszają swędzenie i uczucie przesuszenia, a dodatkowo działają chłodząco. Kefir i jogurt naturalny nakładaj jak maskę bezpośrednio na skórę głowy. Spłucz po ok. 15–20 minutach.
Chłodzące maseczki
Zblendowany ogórek i jogurt naturalny (najlepiej prosto z lodówki) w połączeniu z 2-3 kroplami olejku miętowego lub eukaliptusowego to sposób na naturalną, chłodzącą maskę, która przyniesie ukojenie, nawilży skalp i złagodzi swędzenie skóry głowy. Możesz dodać do niej również nawilżająco-odżywczy miód.
Składniki, które warto włączyć do pielęgnacji
Podczas wyboru kosmetyków do pielęgnacji skóry głowy, dobrze zwrócić uwagę na zawartość naturalnych, kojących i regulujących składników.
Biofermenty i postbiotyki
Biofermenty i postbiotyki działają nawilżająco, odżywczo i wzmacniająco. Pomagają też przywrócić równowagę mikrobiomu skóry głowy. Wcierka z postbiotykiem i biofermentem to świetny sposób na utrzymanie zdrowia skalpu.
→ Pielęgnujący szampon do włosów Bioelixire Hair Streaming został wzbogacony w bioferment postbiotyczny na bazie skrzypu polnego, rdestu ptasiego i aloesu, nagietek lekarski oraz krwawnik pospolity.
Ozon
Ozon wnika w głębsze warstwy skóry, działa odżywczo i dotleniająco, przyspiesza regenerację uszkodzonych komórek i wspiera leczenie problemów dermatologicznych, takich jak łuszczyca, blizny potrądzikowe, atopowe zapalenie skóry, oparzenia czy trądzik Dodatkowo ozon działa odkażająco, antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo.
→ Wypróbuj Maść Dermozon Dermo3zon Bioelixire z Biologicznie Czynnym Ozonem, masłem kakaowym i oliwą z oliwek.
Pantenol (prowitamina B5)
Pantenol silnie nawilża, łagodzi podrażnienia, wspomaga regenerację naskórka, przyspiesza podział komórek skóry, działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie.
→ Wcierka Bioélixire Gęste Włosy to połączenie pantenolu, biofermentu postbiotycznego na bazie skrzypu polnego, rdestu ptasiego i aloesu, amli, chmielu oraz aminokwasów.
Kwas hialuronowy
Kwas hialuronowy jest jednym z najskuteczniejszych humektantów, ponieważ jego jedna cząsteczka może związać nawet 250 cząsteczek wody.
→ Łagodny szampon nawilżający Bioélixire Professional z kwasem hialuronowym, pantenolem i olejkiem arganowym pomoże Ci utrzymać włosy i skórę głowy w zdrowej kondycji.
Gliceryna
Gliceryna nawilża, koi podrażnienia i tworzy barierę ochronną, która zapobiega przesuszeniu.
→ Glicerynę znajdziesz w Silnie regenerującej odżywce Bioélixire Expert obok masła mango, protein ryżu i owsa, aloesu oraz oleju kokosowego.
Olejek z drzewa herbacianego
Jest naturalnym środkiem antyseptycznym, pomocnym w przypadku problematycznej skóry głowy.
Kwas mlekowy
Kwas mlekowy intensywnie nawilża, a w wyższym stężeniu złuszcza, działa odświeżająco i regulująco.
→ W Szamponie przeciwłupieżowym Bioelixire znajdziesz kwas mlekowy w połączeniu z gliceryną, pantenolem i piroktonem olaminy – substancją o działaniu przeciwgrzybiczym, przeciwłupieżowym i przeciwświądowym.
Propanediol
Propanediol nawilża, koi i wzmacnia barierę ochronną skalpu.
Sodium PCA
Sodium PCA jest składnikiem występującym w ludzkiej skórze, gdzie pełni rolę naturalnego czynnika nawilżającego.
→ Pielęgnująca maska do włosów Bioelixire Hair Streaming powstała w oparciu o bioferment postbiotyczny, ekstrakty roślinne, pantenol i sodium PCA.
Alantoina
Działa kojąco, przeciwzapalnie i nawilżająco.
Masło Shea
Masło Shea ma silne właściwości regenerujące i łagodzące podrażnienia.
→ Znajdziesz je w Pielęgnującej odżywce do włosów Bioelixire Hair Streaming, która łączy w sobie ekstrakty roślinne i owocowe z pantenolem, postbiotykami i cennymi olejami roślinnymi, m.in. masłem Shea, olejem jojoba i olejem sezamowym.
Algi morskie
Algi morskie mają właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne.
→ Wypróbuj Wegańską maskę regeneracyjną Bioélixire Professional z algami morskimi i bio bambusem
Higiena i codzienne nawyki
Codzienne małe nawyki potrafią znacząco zmniejszyć podrażnienia i dyskomfort. W końcu domowa pielęgnacja to nie tylko kosmetyki i naturalne składniki, ale też dbanie o higienę. Zwróć uwagę na:
- mycie włosów letnią lub lekko ciepłą, a nie gorącą albo zimną wodą, która może powodować podrażnienia delikatnej skóry głowy;
- suszenie włosów przed snem (spanie w mokrych włosach może – choć nie musi – prowadzić do rozwoju patogennych mikroorganizmów i zaogniać lub powodować problemy skórne);
- unikanie zbyt ciasnych upięć (i rozplatanie ich możliwie jak najszybciej);
- unikanie ciężkich produktów do stylizacji oraz ich dokładne zmywanie;
- regularna zmiana poszewek na poduszki i ręczników (najlepiej robić to min. raz w tygodniu lub częściej, szczególnie jeśli śpisz z kotem lub psem);
- używanie poszewek i ręczników z naturalnych włókien, które zapewniają cyrkulację powietrza (sprawdzą się m.in. bawełna organiczna, len, jedwab, wiskoza, bambus, konopie);
- stosowanie termoochrony podczas stylizacji, np. Sprayu termoochronnego Bioelixire z jedwabiem, propanediolem, pantenolem, keratyną i gliceryną;
- ochrona głowy przed czynnikami atmosferycznymi, takimi jak promieniowanie UV, silny wiatr czy mróz;
- dbanie o odpowiednią wilgotność powietrza w domu i biurze;
- regularne wietrzenie sypialni;
- regularne usuwanie osadu z twardej wody poprzez chelatowanie skalpu;
- unikanie nakryć głowy ze sztucznych materiałów, takich jak poliester czy akryl. Zamiast nich wybieraj wełnę, kaszmir, jedwab lub bawełnę.
Kiedy udać się do specjalisty?
Domowe sposoby, podobnie jak włączenie do pielęgnacji składników łagodzących oraz dbanie o higienę, pomogą skutecznie złagodzić objawy i poprawić komfort życia oraz zapobiec powstawaniu problemów skórnych. Warto jednak pamiętać, że w przypadku podrażnień lub chorób skóry głowy jest to doraźna pomoc. Jeśli problem się nasila lub nie ustępuje, konieczna jest wizyta u dermatologa bądź trychologa – tylko specjalista jest w stanie trafnie określić przyczynę i dobrać właściwe leczenie. Bezwzględnie należy skonsultować się z dermatologiem lub trychologiem, gdy:
- świąd utrzymuje się dłużej niż dwa tygodnie,
- pojawia się silne zaczerwienienie, łuszczenie, strupy lub rany,
- swędzeniu towarzyszy ból lub wypadanie włosów,
- dolegliwości nasilają się mimo stosowania łagodnej pielęgnacji i domowych sposobów na złagodzenie swędzenia.