W czasach coraz szybszego tempa życia, wszechobecnych zanieczyszczeń, częstego stresu, niskiej jakości pożywienia i częstszych niż kiedykolwiek zaburzeń hormonalnych, dużą popularnością cieszy się trychologia. To właśnie do trychologów udają się pacjenci zmagający się z nadmiernym łysieniem, problemami skórnymi czy przerzedzaniem włosów. Czym jest trychologia i kiedy warto skorzystać z profesjonalnej porady specjalistów zajmujących się tą dziedziną? Odpowiadamy!
Co to jest trychologia?
Trychologia to dziedzina nauki zajmująca się badaniem zdrowia włosów oraz skóry głowy. Jej nazwa wywodzi się od greckich słów: „trikhos” (włosy) oraz „logia” (nauka), a początki datuje się na 1860 rok. Nauka o włosach to dyscyplina, która łączy wiedzę z zakresu medycyny, dermatologii, kosmetologii oraz biologii. Trychologia włosów koncentruje się na diagnozowaniu i leczeniu różnorodnych problemów związanych z włosami i skórą głowy, a specjaliści trychologii zajmują się szerokim spektrum zagadnień, od powszechnych dolegliwości, takich jak problemy ze skórą głowy, po przypadki łysienia o różnym podłożu.
Praca trychologa obejmuje:
- diagnostykę chorób skóry głowy – w tym łupieżu, łuszczycy, łojotokowego zapalenia skóry i innych schorzeń dermatologicznych.
- Badanie przyczyn łysienia – trychologowie analizują przyczyny utraty włosów, takie jak łysienie androgenowe, plackowate, telogenowe, czy wywołane czynnikami środowiskowymi.
- Terapie wspierające porost włosów – w zależności od problemu, stosowane są różne techniki terapeutyczne, takie jak mezoterapia igłowa, farmakologia czy zabiegi laserowe.
- Poradnictwo i profilaktyka – trycholog pomaga pacjentom w doborze kosmetyków i preparatów, a także zaleca metody pielęgnacji odpowiednio dopasowane do rodzaju skóry i typu włosów.
Trychologia – studia podyplomowe
Na ten moment trychologia jest zaliczana do zawodów okołomedycznych. Trychologia kosmetyczna to dziedzina dermatologii, najczęściej wybierana w formie studiów lub kursów podyplomowych. Z kolei trychologia kliniczna to coraz chętniej wybierany kierunek drugiego stopnia dla absolwentów studiów medycznych, kosmetologii, dietetyki i pochodnych.
Kiedy warto udać się do trychologa?
Wizyta u trychologa to dla wielu ostateczność, ale tak naprawdę warto chociaż raz w roku udać się na konsultację do specjalisty. W ten sposób zadbamy o profilaktykę i szybko wyłapiemy ewentualne zmiany lub problemy. Do trychologa na pewno warto udać się w przypadku:
- utraty włosów – jeśli zauważamy nadmierne wypadanie włosów powinniśmy skonsultować, czy jest to normalny proces związany z cyklem życia włosa, czy objaw poważniejszego problemu.
- Swędzenia lub pieczenia skóry głowy – uciążliwe uczucie swędzenia, podrażnienie lub pieczenie mogą wskazywać na stan zapalny, infekcję lub alergię.
- Łupieżu, łojotoku lub łuszczycy – w takiej sytuacji trycholog pomoże zdiagnozować przyczynę i dobierze odpowiednie leczenie, szczególnie w przypadku przewlekłych lub nawracających problemów.
- Problemów związanych z porostem – jeśli włosy rosną powoli, są osłabione lub zniszczone, trycholog pomoże ustalić, w jaki sposób poprawić ich kondycję, wzmocnić porost i wydłużyć cykl życia kosmyków.
Metody diagnostyczne w trychologii
Jednym z kluczowych elementów pracy trychologa jest dokładna diagnostyka, dzięki której specjalista może znaleźć przyczynę problemu i wdrożyć odpowiednią terapię. Do podstawowych metod diagnostycznych należą:
- wywiad z pacjentem – to oczywiście pierwszy punkt każdej diagnostyki. Specjalista przeprowadza szczegółowy wywiad, pyta o tryb życia, dietę, używki, nawyki pielęgnacyjne, choroby przewlekłe, stosowane zabiegi oraz przyjmowane leki.
- Trichoskopia – to badanie skóry głowy i włosów. Trycholog używa w tym celu specjalnego sprzętu o nazwie trichoskop. Trichoskopia umożliwia dogłębne zbadanie łodygi włosa oraz skóry głowy, poprzez uzyskanie precyzyjnego obrazu w nawet kilkusetnym powiększeniu w wysokiej rozdzielczości. Dzięki temu możliwe jest zauważenie zmian i problemów, których nie widać gołym okiem. Jest to nieinwazyjne i bezbolesne badanie, które zwykle trwa ok. 15 minut.
- Trichogram – to badanie mikroskopowe korzeni włosów, dzięki któremu możliwe jest określenie ilości cebulek w konkretnej fazie wzrostu. Sprawdza się szczególnie w przypadku łysienia i nadmiernego przerzedzania włosów, ponieważ umożliwia specjaliście uszczegółowić rodzaj łysienia. Takie badanie trwa ok. 30 minut.
- Badania laboratoryjne – trycholog może zlecić badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi, poziomy poszczególnych hormonów, witamin czy minerałów, które mogą wpływać na stan skóry głowy i włosów.
- Konsultacja z lekarzami innych specjalizacji – w niektórych przypadkach trycholog zaleca konsultację z lekarzami innych dziedzin, np. endokrynologiem, aby móc określić faktyczną przyczynę problemu.
Najczęstsze problemy diagnozowane przez trychologów
Łysienie androgenowe
To jedna z najczęściej diagnozowanych przyczyn utraty włosów zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. Łysienie androgenowe związane jest z wpływem hormonów na mieszki włosowe – głównie testosteronu i jego pochodnej, dihydrotestosteronu (DHT). U kobiet może występować w związku z zaburzeniami hormonalnymi, takimi jak zespół policystycznych jajników (PCOS).
Łysienie telogenowe
Łysienie telogenowe to typ łysienia związany ze stresem, chorobami, zmianami hormonalnymi lub niedoborami żywieniowymi. Polega na nadmiernym przechodzeniu włosów w fazę telogenu (spoczynku), co prowadzi do ich wypadania. Trycholog może pomóc znaleźć przyczynę tego typu łysienia i wdrożyć odpowiednią terapię.
Łysienie plackowate
Łysienie plackowate to autoimmunologiczna choroba skóry, która prowadzi do uszkodzenia mieszków włosowych i utraty włosów na ograniczonych obszarach skóry głowy. W przypadku tego rodzaju łysienia, trycholog może współpracować z dermatologiem w celu dobrania odpowiedniego leczenia.
Łupież
Łupież to nadmierne złuszczanie naskórka wywołane nadprodukcją sebum, infekcjami grzybiczymi, przesuszeniem, stresem lub nieodpowiednią pielęgnacją i higieną. Trychologowie diagnozują przyczynę łupieżu i stosują odpowiednie środki lecznicze, takie jak szampony przeciwgrzybicze czy kuracje przeciwzapalne.
Łojotokowe zapalenie skóry
ŁZS jest nawracającym stanem zapalnym, który objawia się zaczerwienieniem, uporczywym świądem oraz złuszczaniem skóry głowy i innych owłosionych miejsc, takich jak pachy, klatka piersiowa czy pachwiny. Wywołują go nadmierna praca gruczołów łojowych oraz zbytnie mnożenie się grzyba Malassezia furfur, który bytuje na ludzkiej skórze. Leczenie łojotokowego zapalenia skóry jest procesem długotrwałym i obejmuje stosowanie preparatów o działaniu przeciwzapalnym i przeciwgrzybiczym.
Terapie i zabiegi stosowane przez trychologów
Mezoterapia igłowa
Polega na wprowadzaniu substancji odżywczych, takich jak witaminy i minerały, bezpośrednio do skóry głowy. Pobudza to cebulki włosowe, stymuluje porost włosów i poprawia ich kondycję.
Karboksyterapia
Jest to terapia z użyciem dwutlenku węgla, która poprawia mikrokrążenie i dotlenienie skóry, wspomagając porost włosów.
Laseroterapia niskiego poziomu (LLLT)
Terapia laserem zimnym to bezinwazyjna metoda leczenia łysienia androgenowego, która wykorzystuje czerwone światło. Poprzez reakcję fotochemiczną, stymuluje ono komórki skóry głowy i mieszków włosowych, pobudza ich pracę i zwiększa aktywność.
Leczenie farmakologiczne
W niektórych przypadkach trycholog może zalecić stosowanie leków miejscowych lub doustnych, takich jak np. minoksydyl, który skutecznie stymuluje porost włosów. Może również odesłać pacjenta do lekarzy zajmujących się problemami mogącymi wywoływać zmiany w ilości i kondycji włosów, np. do endokrynologa, ginekologa czy hematologa.
Profilaktyka i codzienna pielęgnacja włosów
Trychologia nie ogranicza się jednak wyłącznie do leczenia. Specjaliści tej dziedziny kładą również duży nacisk na profilaktykę oraz edukację pacjentów w zakresie codziennej pielęgnacji włosów oraz dbania o cały organizm. Wskazują na kluczowe aspekty, takie jak dieta, używki, suplementacja, skuteczne oczyszczanie, odżywianie i zabezpieczanie włosów, stosowanie preparatów termoochronnych oraz uodparniających włosy na działanie promieni UV, dokładne sprawdzanie etykiet kosmetyków i unikanie drażniących składników, wpływ zabiegów chemicznych na skalp i włosy.